Ngày 27/1/2021, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng Cộng sản Việt Nam bước vào ngày làm việc thứ 3. Trong phiên thảo luận buổi sáng do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc điều hành, có 12 ý kiến tham luận. Phiên thảo luận buổi chiều do đồng chí Phạm Minh Chính - Ủy viên Bộ Chính trị - Trưởng Ban Tổ chức Trung ương điều hành. Đáng chú ý, có nhiều tham luận đề cập đến vấn đề tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân, “lấy dân làm gốc”.
- Những bài học kinh nghiệm quý báu về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam được Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam chỉ ra, đó là giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng là nhân tố quyết định để Mặt trận tập hợp được mọi lực lượng, xây dựng, củng cố, phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong mọi hoạt động, hệ thống chính trị phải quán triệt sâu sắc quan điểm "dân là gốc", khơi dậy sức sáng tạo, sự ủng hộ của nhân dân, tôn trọng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân. Quán triệt phương châm của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Việc gì lợi cho dân, ta phải hết sức làm. Việc gì hại đến dân, ta phải hết sức tránh, Mặt trận phải thường xuyên đổi mới phù hợp với thực tiễn. Thực hành dân chủ đi đôi với tăng cường kỷ luật, kỷ cương, đoàn kết gắn với đấu tranh, có lý, có tình với các hành vi sai trái, làm ảnh hưởng đến khối đại đoàn kết toàn dân tộc…
Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội cũng thẳng thắn nhìn nhận còn những hạn chế đó là: sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc chưa được phát huy đầy đủ; trong hoạt động, có việc chưa sâu sát, thiết thực, hiệu quả, chưa theo kịp yêu cầu của tình hình mới; việc phối hợp giải quyết những vấn đề bức xúc của dân có nơi chưa kịp thời; nhiều khi chưa thể hiện được vai trò, trách nhiệm, bản lĩnh, chính kiến.
- Để phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những hạn chế, đồng chí Trần Thanh Mẫn - Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề nghị cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, cả hệ thống chính trị cần quán triệt sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết toàn dân tộc và Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam. Đề nghị các ban, bộ, ngành, địa phương cần thực hiện tốt các chính sách phát triển kinh tế - xã hội ở vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, chính sách tôn giáo và công tác dân tộc, tôn giáo; vận động đồng bào ta ở nước ngoài hướng về Tổ quốc, đóng góp trí tuệ, tài năng, nguồn lực để xây dựng đất nước; thông qua các hoạt động đối ngoại nhân dân, góp phần tăng cường tình đoàn kết hữu nghị, hợp tác quốc tế, hình thành mặt trận rộng rãi, ủng hộ công cuộc đổi mới, xây dựng, phát triển và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Trong thời gian tới, hoạt động của Mặt trận phải hướng mạnh về cơ sở, phát huy tốt hơn vai trò của các tổ chức thành viên, của Ban công tác Mặt trận ở hơn 100.000 địa bàn dân cư trong cả nước; tập hợp sức mạnh của 100 triệu đồng bào trong nước và đồng bào ta ở nước ngoài, cùng hiệp lực, quyết tâm, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Lắng nghe ý kiến Nhân dân, kịp thời phản ánh, tham mưu đối với cấp ủy, phối hợp cùng chính quyền giải quyết các vấn đề thiết thực liên quan đến đời sống Nhân dân. “Mặt trận nguyện mang hết sức mình, vận động các tầng lớp Nhân dân chung sức, đồng lòng - khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, lòng nhân ái, niềm tự hào, tự tôn dân tộc - tự tin, đổi mới, sáng tạo - hun đúc ý chí, bản lĩnh, khát vọng phát triển, xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc”, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhấn mạnh.
- Theo đồng chí, trước khi cải cách tư pháp, chúng ta coi việc giúp dân là làm thay cho dân dẫn đến Tòa án phải thực hiện nhiều hoạt động tố tụng, còn người dân thì bị động khi đến Tòa án. Nhưng với tư duy đổi mới và cải cách tư pháp, trong xét xử hình sự, các phán quyết của Tòa án không chỉ căn cứ vào các chứng cứ có trong hồ sơ, mà còn phụ thuộc vào kết quả tranh tụng tại phiên tòa, các phán quyết ấy không chỉ đưa ra những chế tài trừng trị, răn đe mà còn có tác dụng cảnh tỉnh, giáo dục, phòng ngừa. Cũng qua thực hiện cải cách tư pháp, hoạt động xét xử được coi trọng. Tranh tụng tại Tòa án không chỉ diễn ra ở tranh tụng về nội dung mà còn được thể hiện cả về hình thức, cách bố trí phiên tòa để đảm bảo công bằng, bình đẳng khi tranh tụng. Như vậy, Tòa án vẫn giúp đương sự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng, nhưng không làm thay người dân, mà vẫn tuân thủ nghiêm nguyên tắc pháp chế, đồng thời đảm bảo được công lý, công bằng xã hội. “Bên cạnh đó, mặc dù Tòa án giải quyết các xung đột, tranh chấp trong dân trên nền tảng pháp luật, nhưng không tách rời đời sống xã hội. Các cán bộ Tòa án phải xâm nhập thực tiễn, “hiểu dân” hơn để có được thông tin đa chiều; tìm hiểu sự việc từ nhiều góc độ khác nhau, củng cố thêm niềm tin nội tâm và nhận định chính xác về sự thật khách quan vụ việc; đảm bảo việc xét và xử vừa thấu tình, vừa đạt lý”, đồng chí Lê Hồng Quang chỉ rõ.- Từ thực tiễn quá trình thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng và Nghị quyết số 49-NQ/TW của Bộ Chính trị về chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020; phát huy tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác tư pháp, ngành tòa án rút ra bài học kinh nghiệm, đó là phải luôn quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm quan điểm "nhân dân là gốc", “nhân dân là trung tâm” của hoạt động tư pháp, quyền tư pháp; mọi chủ trương, nhiệm vụ cải cách tư pháp phải xuất phát từ nguyện vọng, lợi ích chính đáng của nhân dân; lấy phương châm phục vụ nhân dân, vì hạnh phúc và lợi ích của nhân dân làm mục tiêu cải cách; coi việc tăng cường niềm tin của nhân dân đối với cơ quan tư pháp là nhiệm vụ trọng tâm của chiến lược cải cách tư pháp.
Đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh cho rằng, công tác dân vận còn có những hạn chế, bất cập. Việc nắm, đánh giá, dự báo tình hình, nhất là tình hình nhân dân trước những sự kiện, tình huống phát sinh ở những lĩnh vực, địa bàn phức tạp có lúc, có nơi chưa đáp ứng được yêu cầu. Bên cạnh đó, một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức còn quan liêu, sách nhiễu, chưa nhận thức đầy đủ về công tác dân vận, mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; thiếu trách nhiệm, thậm chí làm tổn hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của Nhân dân. Một số nơi công tác tiếp công dân, đối thoại giữa người đứng đầu chính quyền với Nhân dân chưa được quan tâm đúng mức, chưa bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân... Những hạn chế đó đã ảnh hưởng đến công tác dân vận, làm giảm hiệu lực quản lý của bộ máy nhà nước, ảnh hưởng đến niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; một số hạn chế kéo dài tạo nên những hệ lụy không tốt, phải mất thời gian, công sức để xử lý. Bên cạnh việc chỉ ra những tồn tại, thách thức về kinh tế-xã hội hiện nay, đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh đề cập đến 4 nguy cơ mà Đảng đã chỉ ra còn tồn tại, có mặt còn gay gắt hơn. Nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình vẫn là thách thức. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước và chế độ. Bảo vệ độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định và thích ứng với biến đổi khí hậu là những thách thức rất lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta trong thời gian tới. Theo đồng chí Nguyễn Hồng Lĩnh, trước đòi hỏi của thực tiễn và mục tiêu phát triển bền vững của Đảng, đất nước, công tác vận động Nhân dân càng phải chú trọng và đổi mới mạnh mẽ, xây dựng lòng dân hướng về Đảng, tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với Nhân dân; tập hợp, vận động Nhân dân thực hiện tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phát huy sức mạnh to lớn của Nhân dân, tạo nên sự đồng lòng trong các phong trào cách mạng rộng lớn xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thực hiện thành công sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Trong đó có việc tiếp tục đổi mới mạnh mẽ nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân. Cụ thể, thường xuyên sâu sát, gần gũi nắm bắt tình hình, những vấn đề bức xúc trong nhân dân để có nội dung, hình thức tuyên truyền phù hợp, kịp thời, nhất là những vấn đề nhạy cảm, phức tạp. Qua đó, chủ động dự báo, đánh giá xu hướng của dư luận xã hội; vận động Nhân dân nhận thức đúng, phối hợp để phản bác các thông tin không đúng, luận điệu xuyên tạc, chia rẽ, gây mất đoàn kết, ảnh hưởng đến quan hệ giữa Đảng với nhân dân. Kiên quyết phê phán, đấu tranh mạnh mẽ với biểu hiện thờ ơ, vô cảm, quan liêu, cửa quyền, nhũng nhiễu.
- Các cấp chính quyền phải xây dựng đội ngũ cán bộ phụng sự xã hội, phục vụ Nhân dân, lấy mục tiêu an dân trong các vấn đề chỉ đạo. Song song đó, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, người đứng đầu các xã, phường, đơn vị, doanh nghiệp phải tôn trọng và nâng cao vai trò của người dân, người lao động trong việc tiếp cận thông tin, góp ý, hiến kế và quyết định những vấn đề được pháp luật quy định, lắng nghe tâm tư, kịp thời giải quyết nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của Nhân dân; có giải pháp ngăn ngừa từ xa việc bùng phát các điểm nóng trong Nhân dân, không để phát sinh mâu thuẫn lợi ích trong quá trình phát triển. Xử lý dứt điểm, kịp thời các vấn đề bức xúc liên quan trực tiếp đến đời sống Nhân dân, các vụ việc phức tạp, khiếu kiện đông người, vượt cấp, kéo dài. Đồng thời, hoàn thiện cơ chế và nâng cao vai trò tham gia của nhân dân trong quá trình quyết định chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những chính sách, pháp luật có liên quan trực tiếp đến cuộc sống của Nhân dân, có chính sách sát hợp với đặc điểm vùng miền, đặc thù của đời sống văn hóa người dân mỗi tỉnh nhằm tạo động lực, phát huy lợi thế so sánh và không tạo tâm lý ỷ lại trông chờ vào sự chăm lo, hỗ trợ của Chính phủ, quan tâm đến các đối tượng yếu thế trong xã hội.
